شیوع کرونا، حوزه‌های مختلف را با مشکلات و آسیب‌های جدی روبه رو کرده است از جمله با غیرحضوری شدن کلاس‌های درسی، نظام آموزشی و دانش‌آموزان به عنوان آینده‌سازان جامعه را دچار آسیب‌هایی اعم از جسمی و روانی کرده است.
شهریور که به نیمه می رسد بوی مهر و بازگشایی مدارس و همهمه برای خرید نوشت افزار و کیف و کتاب دو چندان می شود و دانش آموزان به ذوق دیدار دوستان قدیمی، لباس های فرم مدرسه را پرو می کنند تا برای روز اول مرتب و منظم به دیدار دوستان و معلمان بروند.
اما دو سالی است که با همه گیری ویروس کرونا و تعطیلی اجباری آموزش‌ها و سوق دادن مدارس به سمت آموزش غیرحضوری این شور و شوق رنگ باخته و جای خود را به کلافگی، بی حوصلگی و تنبلی در دانش آموزان داده است زیرا شیوع ناگهانی کرونا مهلتی برای آماده سازی خانواده ها و دانش آموزان به آموزش مجازی و آنلاین نداد و این ضرورت در سایه مشکلات ناشی از کرونا مغفول ماند.
تا آنجا که اغلب شواهد نشان می دهد دانش آموزان نه تنها در فراگیری دروس با مشکل و کندی رو به شده اند بلکه با محروم ماندن از زندگی دسته جمعی و اجتماعات، از یادگیری مهارت های زندگی هم دور مانده اند و از سوی دیگر به دلیل خانه نشینی دچار رخت و سستی شده و گاه دچار اضافه وزن شده اند در حالی که نوجوانان بمبی از انرژی هستند و باید این انرژی در حیاط مدرسه و ورزش های صبحگاهی تخلیه شود تا هم به لحاظ روانی و هم جسمانی در شرایط مطلوبی قرار گیرند.
موضوعی که رشید دوقانلو مشاور تحصیلی بر آن تاکید کرد و یادآور شد: همین چند روز پیش دانش آموز کلاس سوم دبستان را دیدم که پشت مادر خود پنهان شده بود و نمی دانست چطور باید با مدیر و کادر آموزشی مدرسه برخورد کند! دانش آموزی که تمام دوران تحصیل خود را به صورت مجازی و در خانه گذرانده بود.
وی ادامه داد: بی حوصلگی، کم انگیزه شدن، آسیب های جسمانی به دلیل کم تحرکی، افسردگی که آثار آن را به راحتی در سیمای خیلی از دانش آموزان می توان دید و از همه مهمتر ترک تحصیل عملی و واقعی از جمله آثار مخرب غیرحضوری شدن مدارس است.
دوقانلو با تاکید بر اینکه به واسطه غیرحضوری شدن مدارس، مهارت های اجتماعی این دانش آموزان به حداقل رسیده است زیرا در تعامل اجتماعی مهارت ها آموخته می شود، در مورد تبعات این موضوع خاطرنشان کرد: مهارت ارتباطی و اجتماعی همانگونه که از اسم آن برداشت می شود در تعامل و در جمع بودن آموخته می شود که در سایه غیرحضوری شدن مدارس، نه تنها احترام والدین و فرزندان کمرنگ شده بلکه در آینده با دانش آموزانی رو به رو هستیم که مهارت زندگی را بلد نیستند.
این روانشناس و مشاور تحصیل یادآور شد: طبیعتا اگر کسی مهارت زندگی که اقتضای زندگی جمعی و اجتماعی است را بلد نباشد نه فقط در محیط مدرسه بلکه در محیط زندگی خود دچار مشکل خواهد شد؛ فردای روزگار رفت و آمد با اعضای فامیل را به حداقل می رساند، در محیط زندگی و آپارتمان با همسایگان دچار مشکل می شود. ضمن در مهارت همسرداری و فرزند پروری با مساله و مشکل روبه رو خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه این اثر مخرب به نسل های بعد هم منتقل می شود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر در مورد حضوری شدن کلاس های درس با یک تعارض پارادوکس مواجه هستیم به این معنا که قوانین، قواعد و پروتکل هایی از سوی نظام پزشکی بیان می شود مبنی بر خودداری از هرگونه تجمع و دورهمی و در کنار آن، آسیب هایی همچون افزایش افسردگی و اضطراب در اثر خانه نشینی را شاهد هستیم که نمی توان به راحتی از کنار آن گذشت.
دوقانلو، کم تحرکی ناشی از ماندن در خانه و استفاده بیش از حد از وسایل ارتباط جمعی توسط دانش آموزان را از دیگر عوارض غیرحضوری شدن مدارس عنوان و تصریح کرد: سلامت جسمی در کنار سلامت روانی مهم است پس اگر شرایطی مهیا شود که دانش آموزان به صورت محدود در مدارس حضور پیدا کنند اوضاع اندکی بهبود می یابد.
وی با اشاره به اینکه درباره آسیب جسمی و عوارض کم تحرکی تصریح کرد: زمانی دانش آموزان به عشق بازی فوتبال و والیبال در کنار همکلاسی ها از خانه بیرون می آمدند اما با رونق یافتن بازار وسایل ارتباطی، بی تحرکی به سراغ آن ها آمد که در اوضاع کرونا شدیدتر هم شده تا آنجا که بر اساس پژوهش ها، داشتن کبد چرب به دوره متوسطه اول کشیده شده است.
عضو گروه آموزشی مشاوران دبیرخانه کشوری یادآور شد: در روانشناسی عبارت عمل یا تحرک را داریم به این معنا که هر چقدر تحرک جسمی پایین بیاید اثر مخربی بر روی فعالیت مغز می گذارد و تحرک جسمانی وقتی زیاد می شود ناخودآگاه دستور صادر می شود که مغز هم این حرکت را انجام دهد. در حقیقت حرکت بدن به مغز و مغز به بدن یک چرخه است.
وی افزود: حال که بر اساس آمار اضافه وزن دانش آموزان از هفت درصد قبل از کرونا به حدود ۳۱ درصد بعد از کرونا رسیده است و به صورت میانگین هر دانش آموز در روز پنج هزار قدم کمتر راه می رود باید بیش از همیشه به تحرک دانش آموزان توجه و راه را برای بازگشایی مدارس هموار کرد.
