محمد حسين‌زاده
سريال زخم‌كاری به عنوان پرمخاطب‌ترين و پربيننده‌ترين و پربازديدترين سريال يكي‌دو سال اخير شبكه خانگي، نه تنها از داستاني جذاب، ساختاري با كيفيت و بازيگراني درخشان بهره مي‌برد، بلكه در بخش آهنگسازي و موسيقي متن نيز بسيار موفق بوده و يكي از معدود سريال‌هايي است كه در اين زمينه نيز موفق عمل كرده است. حبیب خزایی‌فر آهنگساز سریال زخم‌کاری ساخته محمدحسین مهدویان است که برای همه آثار این کارگردان، موسیقی ساخته و اکنون در اولین تجربه سریال‌سازی مهدویان نیز ساخت موسیقی را بر عهده داشته است. موسیقی متفاوت این سریال که فضایی جنایی و اجتماعی دارد، برای آهنگسازش نیز تجربه جدیدی بوده و بسيار موردتوجه مخاطبان و منتقدان بسیاری قرار گرفت. موسیقی این سریال همراه با قصه، خشونت موجود در فضای داستان را به مخاطب منتقل می‌کند. با حبیب خزایی‌فر درباره موسیقی سریال زخم‌کاری گفتگويي داشتيم كه در ادامه از نظرتان مي‌گذرد.
-برای ساخت موسیقی سریال زخم کاری از کجا شروع کردید؟ آیا رمان بیست زخم کاری اثر آقای محمود حسینی‌زاد را هم خواندید؟
*ابتدا با آقای مهدویان صحبت کردیم و بعد هم رمان بیست زخم کاری و فیلمنامه را خواندم. بعد شروع به ساخت موسیقی سریال کردم و تم اصلی موسیقی را بعد از خواندن رمان آماده کردم.
-خواندن رمان چقدر برای ساخت موسیقی سریال کارگشا بود؟
*من رمان را خواندم برای آنکه با فضای داستان آشنا شوم و بعد از آن، تم اصلی موسیقی سریال را ساختم. درباره موسیقی با آقای مهدویان هم صحبت کردم و با توجه به آشنایی قبلی که با وی داشتم، می‌دانستم که ایشان برای موسیقی چه کاری را در نظر دارند. این موسیقی نه برای رمان بلکه برای سریال آقای مهدویان ساخته شد.
-روند ساخت موسیقی یک سریال چگونه است؟ آیا شما با توجه به فضای فیلمنامه شروع به ساخت موسیقی می‌کنید یا بعد از اینکه قسمت‌هایی از سریال ساخته شد؟
*برای این سریال، قطعات و تم اصلی کار را از قبل ساخته بودم و ماکت آن آماده بود و بعد از آنکه قسمت‌های اول سریال را دیدم، حدود ۸۰ درصد دیگر آن را ساختم و آماده کردم.
-برای ساخت موسیقی این سریال در فضای جنایی چه سازهایی را بیشتر استفاده کردید؟
*برای این سریال به سمت سازهای الکترونیک رفتم واز سازهای اصلی گیتار الکتریک و درامز استفاده کردم که بخشی از آن به سبک راک نزدیک شده که با موسیقی ارکسترال هم تلفیق شده است.
-درجایی گفته بودید که ساخت موسیقی این سریال برای خودتان تجربه جدیدی بود… از این تجربه جدید بگویید که آیا برای خودتان راضی‌کننده بود؟
*کارهای من معمولا ارکسترال بود و برای موسیقی این سریال، کمی فضا را تلفیق کردم و بیشتر از سازهای الکترونیک و ساز اصلی گیتار الکتریک استفاده کردم که با سازهای ارکسترال تلفیق شده بود و این تجربه جدید بود که تاکنون انجام نداده بودم و نمی‌دانستم چه بازخوردی خواهد داشت.
-معمولا آهنگساز برای ساخت موسیقی سریال و فیلم، علاوه بر تعامل و مشورت با کارگردان، با دیگر عوامل تولید هم تعامل دارد؟
*بیشترین تعامل با کارگردان اثر است که بدانیم چه فضایی را در سریال یا فیلم باید القا کنیم و بعد از آن با تدوین‌گر و کمی هم با صداگذار.
-گاهی موسیقی یک سریال یا فیلم، به‌ویژه برای آثار اکشن یا جنایی، شکل آزاردهنده‌ای برای مخاطب پیدا می‌کند… آیا این تاثیر موسیقی بر مخاطب است و درواقع همان اتفاقی است که باید با شنیدن موسیقی برای مخاطب رخ دهد یا اشکالی در کار موسیقی وجود دارد؟
*به نظرم به سلیقه مخاطب برمی‌گردد. در همین سریال، در قسمت‌های اول، تصمیم بر این بود که بر اساس نیاز سریال، موسیقی جدی‌تری داشته باشد که البته به دلیل عجله‌ای که به وجود آمد، کمی هم به مشکل فنی خورد؛ برخی بر این اعتقاد بودند که حجم موسیقی آن زیاد است و برخی دیگر هم این ویژگی را دوست داشتند که البته تعداد علاقمندان به نسبت منتقدان خیلی بیشتر بود و شاید حدود ۱۰ درصد مخاطبان، موسیقی آن را دوست نداشتند که بیشتر به سلیقه مخاطب برمی‌گردد.
-منتقدان به موسیقی این سریال، در قسمت‌های اول بر این باور بودند که از سکوت در موسیقی استفاده نشده در حالی که گاهی سکوت، تاثیرگذارتر از موسیقی عمل می‌کند… اما آنها هم در ادامه با موسیقی قسمت‌های بعدی همراه شدند و به نظرشان میزان استفاده از موسیقی متناسب شد. آیا این تغییر با توجه به نظر مخاطبان اعمال شد یا از همان ابتدا بر اساس نیاز سریال موسیقی ساخته شد؟
*این درست است که گاهی سکوت تاثیرگذارتر از موسیقی است، اما در قسمت‌های اول این سریال، به‌صورت تعمدی می‌خواستیم که موسیقی جدی و خشنی داشته باشد که مخاطب را درگیر کند. نمی‌خواستم یک موسیقی نرم و حل‌شده در سریال باشد برای همین حتی برای صحنه‌های اسلوموشن هم نوعی موسیقی که حالت شوک ایجاد کند استفاده کردیم و شاید همان حالت آزاردهنده، دلیل موفقیت موسیقی سریال باشد چرا که قصد ما همین بود که خشونت کار احساس شود. هر اثری، موسیقی خاص خودش را می‌طلبد. مثلا فیلم درخت گردو، موسیقی کُردی با سازهای فولکلور محلی را می‌طلبید. بنابراین هر فیلم و سریالی باید موسیقی خاص خودش را پیدا کند. گاهی دلیل موفقیت یک اثر، موسیقی آن است که خوب از آب درآمده و شاید چون بیشتر در دسترس قرار می‌گیرد و بیشتر شنیده می‌شود، بیشتر هم در خاطره‌ها می‌ماند اما به‌طورکلی، این اتفاق خوبی نیست و درواقع بدشانسی کارگردان است، چرا که باید موسیقی در خدمت فیلم و سریال باشد و هر دو همراه هم باشند. اگر موسیقی قوی‌تر باشد، به فیلم لطمه می‌خورد و بالعکس. بنابراین هم آهنگساز و هم کارگردان سعی می‌کنند بهترین کارشان را ارائه کنند و زمانی که یکی از آنها کار بهتری ارائه کند، ضعف دیگری مشخص می‌شود.
-کار تازه‌ای در دست دارید؟
*بله. به‌تازگی موسیقی فیلم گشت ارشاد ۳ ساخته سعید سهیلی را تمام کرده‌ام و چند قطعه موسیقی، یک آلبوم موسیقی و یک فیلم مستند در حال ساخت دارم.
