معرفی روان‌شناسان فاقد «مدرک»!

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با اشاره به انتشار لیست اسامی «غیر روانشناسان فاقد مجوز» از سوی این سازمان، گفت: این فهرست شامل اسامی افرادی است که تحصیلات روانشناسی و مشاوره و مدرک تحصیلی مرتبط ندارند، به طور غیر قانونی مشغول فعالیت هستند و بعضا تخلفاتی نیز انجام داده‌اند.
دکتر محمد حاتمی با حضور در یکی از برنامه‌های تلویزیونی به سوالات ایجاد شده برای مردم پس از انتشار لیست اسامی «غیر روانشناسان فاقد مجوز» از سوی این سازمان پاسخ داد و اظهار کرد: در حال حاضر افراد زیادی تحت عنوان روانشناس و روان درمانگر و یا عناوین دیگر خود را در فضای مجازی به مردم معرفی کرده و سخنان انگیزشی زیبایی بر اساس نیازهای مردم می‌زنند و اینگونه «فالور» (دنبال کننده) زیادی جذب می کنند که این مساله در دوران کرونا تشدید شد.
شناسایی ۴۵۰۰ صفحه مجازی فاقد مجوز در حیطه روانشناسی
وی با بیان اینکه در حال حاضر مطابق با اعلام مرکز ملی فضای مجازی، ۱۲ هزار صفحه در فضای مجازی مرتبط با حوزه روانشناسی و مشاوره در حال فعالیت است ادامه داد: بر اساس کاری یک سال و نیمه و با همکاری نیروهای نظارتی، ۴۵۰۰ صفحه مرتبط با روانشناسی و مشاوره در فضای مجازی که هیچ گونه مجوزی ندارند شناسایی شده است. نهایتا حدود ۴۰۰ نفر از این تعداد را که تحصیلات روانشناسی ندارند و مشغول فعالیت در فضای مجازی هستند احصاء و ۱۴۴ نفر اینها را اعلام کردیم.
چرا این اسامی زودتر اعلام نمی‌شد؟
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در پاسخ به این سوال که چرا سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور پیش‌تر این اسامی را اعلام نکرد؟ توضیح داد: در این مدت روی این موضوع کار می‌کردیم. بر اساس قانون سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور که مصوب مجلس شورای اسلامی است، این سازمان دارای هیات بدوی رسیدگی به تخلفات است و ما در این مدت در هیات بدوی برای برخی از این اسامی پرونده تشکیل داده و آنها را به دادگاه ارجاع دادیم. بسیاری از افرادی که اسامی آنها در این فهرست ۱۴۴ موردی وجود دارد پیش‌تر به دادگاه ارجاع داده شده‌اند، چراکه بدون داشتن تحصیلات روانشناسی خود را «دکتر» معرفی کرده و ما نیز از آنها شکایت کردیم.
نیاز به شعبه ویژه رسیدگی به تخلفات روانشناسی در دادگاه‌ها
حاتمی همچنین این را هم گفت که قوه قضاییه باید شعبه ویژه‌ای برای رسیدگی به این تخلفات ایجاد کند، چراکه شعبات موجود اهتمام ویژه‌ای به رسیدگی به تخلفات حوزه روانشناسی و مشاوره ندارند.
کارگاه‌های یک روزه با درآمدهای میلیاردی
وی ادامه داد: طبق گزارشات واصله به دست ما، حتی یکی از افرادی که اسمش در این لیست منتشر شد کارگاهی برگزار کرده و درآمد یک میلیارد تومانی از کارگاه خود در یک روز داشته است. با این حال بعضا این افراد در دادگاه‌ها تبرئه می‌شوند.
بخش اصلی «کوچینگ» مرتبط با روانشناسی است
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در پاسخ به این سوال که بعضا افرادی که اسمشان در این لیست منتشر شده خود را «کوچ» و یا «استاد سخن» معرفی کرده و اینگونه مردم را جذب می‌کنند، تصریح کرد: هر کشوری قانون دارد و هر کسی که هر فعالیتی انجام دهد باید تابع قانون آن کشور باشد و مجوزی برای فعالیت خود داشته باشد. این افراد برای فعالیت تحت عنوان «استاد سخن» و یا «روانشناس» باید از صنف مربوطه مجوز داشته باشند. حتی استاد سخن هم باید مجوز داشته باشد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر معنای «کوچ» یعنی مربی گری و تربیت فرد برای رسیدن به هدف که عمدتا در این مسیر باید انگیزه برای دیگران ایجاد کنند و نهایتا به اجبار باید از مفاهیم روانشناسی استفاده کنند. آنچه از معنی «کوچ» مصطلح شده بر اساس مفاهیم روانشناسی است. درواقع بخش اصلی آن روانشناسی و بخش دیگر آن مدیریتی است. در حالی روانشناسان سالها برای گرفتن مدرک تحصیلی خود درس خوانده و زحمت می‌کشند که این افراد با هر عنوانی در فضای مجازی فعالیت می‌کنند.
فوق دیپلم مکانیک؛ آخرین مدرک تحصیلی یکی از روانشناس نماها
حاتمی با اشاره به اسامی منتشر شده به عنوان غیر روانشناسان فاقد مجوز، افزود: آخرین مدرک یکی از این افراد که اسمش در لیست منتشر شد «فوق دیپلم مکانیک» است و در حال حاضر به عنوان مشاور خانواده فعالیت می‌کند. این امر جفا به مردم و روانشناسان است. سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور مدافع حقوق روانشناسان و مردم است و اگر تا الان این کار را (انتشار اسامی غیر روانشناسان فاقد مجوز) انجام نداده‌ایم خطا کرده‌ایم و اگر ادامه می‌دادیم باز خطا می‌کردیم و این کار (انتشار اسامی غیر روانشناسان فاقد مجوز) درواقع دفاع از حقوق مردم بود. در هر حال اینکه با تاخیر این اسامی منتشرشد، اشکالی است که به ما وارد است.
چرا اسامی افرادی که خارج کشور هستند به عنوان روانشناس نما منتشر شد؟
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور همچنین درباره چرایی انتشار اسامی برخی افراد که خارج از کشور هستند و فعالیت روانشناسی دارند، تاکید کرد: وظیفه داریم در این رابطه به مردم اطلاع رسانی کنیم. وظیفه داریم اطلاع رسانی کنیم کسی که پروانه اشتغال حرفه‌ای دارد چه ویژگی‌هایی دارد و از این رو اطلاع رسانی کردیم. به همین خاطر به مردم اطلاع دادیم فردی که در خارج کشور دارای مدرک جامعه شناسی است، خود را به عنوان روانشناس معرفی کرده و در حال فعالیت است.
مدعیان تحصیل در دانشگاه‌های خارج کشور اگر مدرکی دارند منتشر کنند
وی همچنین با اشاره به ادعای داشتن مدرک تحصیلی از سوی برخی افرادی که اسامی آنها در لیست مذکور منتشر شده است، تاکید کرد: اگر مدرکی دارند منتشر کنند. هیچ کدام از این افراد مدرک ندارند. کسی که در کشور دیگری مدرک می‌گیرد باید وزارت علوم یا وزارت بهداشت آن مدرک را اعتبار سنجی کنند و اگر اعتبار آن تایید شد، سازمان به آنها پروانه می‌دهد. اگر این افراد مدرک معتبر دارند چرا این کار را (اعتبارسنجی) نکرده‌اند؟. تا زمانی که وزارت علوم مدارک خارج از کشور را تایید نکند، مجوز به اینها داده نمی‌شود. فردی که اسمش در این لیست هست و اتفاقا در صدا و سیما هم خیلی مصاحبه انجام داده، مدعی است که از دانشگاه هاروارد مدرک دارد اما به او پروانه اشتغال ندادیم چراکه اصالت مدرک او احراز نشد و وزارت علوم نیز مدرک را تایید نکرد.
حاتمی همچنین خطاب به مردم توضیح داد که در سایت سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور اسامی ۸۰۰۰ نفر از روانشناسان پروانه دار درج شده و در عین حال تمام ۴۲ هزار عضو این سازمان دارای شماره نظام هستند و مردم می‌توانند به هنگام مراجعه به آنها شماره نظام و شماره پروانه اشتغال آنها را طلب کنند.
وی در عین حال هشدار داد که بر اساس تعرفه مصوب هیات دولت در سال جاری، برای ۴۵ دقیقه خدمات روانشناسی و مشاوره در مقطع دکتری افراد باید ۲۰۷ هزار تومان از مراجعین دریافت کنند و این در حالی است که متخلفان تا یک میلیون تومان نیز از مراجعان هزینه دریافت می‌کنند.
به گفته رئیس سازمان نظام روانشناسی، افرادی که دارای مدرک تحصیلی روانشناسی و مشاوره هستند اما پروانه اشتغال حرفه‌ای دریافت نکرده‌اند و یا صلاحیت حرفه‌ای آنها احراز نشده است، نمی‌توانند به عنوان روانشناس و یا مشاور فعالیت کنند.
شرایط اخذ پروانه اشتغال از سازمان نظام روانشناسی
حاتمی با بیان اینکه انتشار اسامی غیر روانشناسان فاقد مجوز ادامه خواهد داشت، درباره شرایط گرفتن پروانه اشتغال از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور نیز افزود: طبق قانون سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، روانشناس کسی است که حداقل مدرک فوق لیسانس روانشناسی یا مشاوره را در یکی از گرایشها داشته باشد و کسی که مجوز از سازمان دارد می‌تواند فعالیت حرفه‌ای کند. افراد پس از فارغ التحصیلی با مراجعه به سایت سازمان و بارگذاری مدارک مربوطه می‌توانند ظرف دو هفته عضو سازمان شده و شماره نظام دریافت کنند. همچنین افراد باید پس از فارغ التحصیلی به مدت یک سال دوره کارورزی گذرانده و سپس به سازمان مراجعه کرده و صلاحیتشان در کمیسیون تخصصی احراز شود تا پروانه اشتغال دریافت کنند. ۱۶ گرایش در روانشناسی و مشاوره وجود دارد و صلاحیت ها بر اساس گرایشات و بر اساس مصاحبه برای اساتید کمیسیونها احراز می‌شود.