وقتی از محیط زیست و طبیعت حرفی به میان می آید برای همه از جمله کشاورزان روستائی و فعالان محیط زیست ناخودآگاه چهره محمدعلی اینانلو برای آنها تجسم می شود.
آن مرد سیبیلوی تلویزیون که همیشه در کوه و بیان دیده می شد. بله محمدعلی اینانلو برند طبیعت ایران بود کسی که ۴۲ سال از عمر خود را در طبیعت سپری کرد و به گفته خودش چهار میلیون کیلومتر برابر با۱۰۰ دور کره زمین در بیابان سفر کرده و در این راه ۱۲ ماشین صحرائی اوراق کرده و به گوشه باغش فرستاده بود.
او مجری تلویزیون، بازیگر، صداپیشه، کارشناس ورزشی، روزنامهنگار و کارشناس و مستندساز طبیعت بود به عنوان قدیمیترین گزارشگر و مفسر والیبال در ایران و بنیانگذار روزنامهنگاری محیط زیست شناخته میشد.
اینانلو زاده ۱۲ فروردین ۱۳۲۶ در روستای عصمت آّباد بوئین زهرا و از ایل شاهسون بود و پس از ماه ها بیماری در اثر ضایعه مغزی در ۱۲ دی ۱۳۹۴ درگذشت و در زادگاهش به خاک سپرده شد.
اینانلو با تفنگ بزرگ شده بود و شکارچی قهاری بود اما پس از روی آوردن به برنامه سازی محیط زیستی اسلحه خود را کنار گذاشت و دوربین دست گرفت و به مستندسازی طبیعت پرداخت.
او در سال ۸۶ در گفتگویی گفته بود: «بیش از ده سال است که دیگر شکار بزرگ نکردهام و شکار پرنده را هم سه سالی میشود کنار گذاشتهام؛ من از شکار اشباع شدهام و در همین حال اتفاقاتی هم افتاد که نگاهم را به شکار عوض کرد.»
شاید منظورش همان صحنه راه رفتن قوچ های وحشی بود که از لابه لای علف های رقصان در باد آنها را دید و همان لحظه تصمیم گرفت شکار را کنار بگذارد. این روایت را در برنامه ای تلویزیونی گفته بود و نگارنده آن را به خوبی به خاطر دارد.
اغلب افرادی که حالا «طبیعت دوست» شده اند برنامه باطبیعت را به خوبی به یاد دارند برنامه ای که به همراه اسماعیل میرفخرائی در دهه شصت روی آنتن شبکه یک می رفت و به معرفی طبیعت ایران می پرداخت. آن مرحوم این سال های آخر هم با تأسیس یک موسسه آموزشی به انتقال تحربیات خود به نسل جدید همت گماشته بود و راهنمایان طبیعتگردی را آموزش می داد کاری که بعد از بنیان گذاری آن توسط اینانلو، در همه استانها هم موسسات مشابهی شکل گرفت و نقش مهمی در افزایش فرهنگ طبیعت دوستی داشته اند.
و باز باید گفت که اینانلو دارای سابقهٔ ۴۰ سال طبیعتگردی در ایران بود و آموختههای خود را بهصورت نوشته و فیلم درآورد. او در بیستسال اخیر مدعی شده بیش از ۴٫۰۰۰٫۰۰۰ کیلومتر در طبیعت ایران سفر کردهاست که البته این رقم معقول به نظر نمیرسد. همچنین، او از مبتکران کلاسهای آموزش اکوتوریسم در ایران بود. او دارای مدرک کارشناسی در رشتهٔ ادبیات بود و در زمینهٔ کار در رسانههای مکتوب و تصویری ایران سوابق متعددی داشت. اینانلو همواره دغدغهٔ معرفی و حفظ طبیعت ایران را داشت و در برنامههای مختلف آن را مورد تأکید قرار میداد. وی دربارهٔ ظرفیتهای طبیعت ایران اعتقاد داشت: اکوتوریسم ۸ شاخهٔ اصلی دارد و ۸۰۰ شاخهٔ فرعی که همه اینها در طبیعت ایران در دسترس است. از طرف دیگر کشور ما جوانترین کشور دنیاست، یعنی با تربیت نیروهای جوان به این سمت بهراحتی میتوان این جاذبهها را برای دیگران توضیح و تفسیر کرد.
ورزش
محمدعلی اینانلو بهعنوان مفسر بازیهای والیبال از بازیهای آسیایی تهران در سال ۱۹۷۴ شروع بهکار کرده بود و از مجریان معروف تلویزیون و رادیوی ایران بهشمار میرفت.
مستندسازی و سینما
محمدعلی اینانلو طی دورهٔ فعالیت خود تعداد زیادی مستند در زمینهٔ زیستمحیطی و گردشگری تهیه و کارگردانی نمود که از شاخصترین آنها میتوان به «با طبیعت» و «ایران؛ جهانی در یک مرز» اشاره کرد.[۸] وی همچنین در دو فیلم سینمایی «ارتفاع پست» و «به رنگ ارغوان» به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا بهعنوان بازیگر حضور داشت و به ایفای نقش پرداخته بود. فیلم یکروز با طبیعت مرد با حضور وی کاری از علی رزاقی ، این فیلم یکروز از زندگی و نحوه کار محمد اینانلو در طبیعت میباشد که در بزرگداشت طبیعتگرد ۶۰ ساله اینانلو به نمایش درآمد.
مطبوعات
اینانلو از سال ۱۳۴۲ فعالیت مطبوعاتی خود را آغاز نمود و در ۴۲ سال فعالیت مطبوعاتی علاوهبر نگارش مقالههای متعدد در مجلات و روزنامههاو سردبیری مجلهٔ ایرانشناسی «گردش»، مجله ایرانشناسی سیلکرود به (زبان انگلیسی)، شکار و طبیعت، مجلهٔ جهانگردان و مجلهٔ طبیعت (همچنین صاحب امتیازی) را بهعهده داشت، این درحالی است که بابرخی نشریات و موسسات از جمله مجلهٔ « فیلم « همکاری میکرد
مرگ
محمدعلی اینانلو، در شهریور ۱۳۹۴ بر اثر یک ضایعهٔ مغزی ناشی از فشارهای وارد شده به ایشان بخاطر تهمت شکار در کوه تپال شاهرود که به ایشان وارد شده بود در بیمارستان بستری شده بود. وی مدتی تحت درمان بود و با بهبود حالش توانسته بود برنامههای تلویزیونی را هم اجرا کند. اینانلو چند ماه بعد، صبح ۱۲ دی ماه ۱۳۹۴ در بیمارستان آتیه تهران بر اثر سکتهٔ قلبی درگذشت و در روز ۱۴ دی در زادگاه خود واقع در روستای عصمتآباد بوئین زهرا به خاک سپرده شد. سال ۹۶ گروه دیده بان طبیعت شاهرود طی اعلامیه رسمی از اعلام این تهمت ناروا به ایشان عذرخواهی و طلب پوزش کرد.