لزوم اجرای طرح پیشگیری از خودکشی در سراسر کشور!

مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی با اشاره به اجرای طرح خود مراقبتی زنان و دختران در ۱۴ استان کشور گفت: لازم است تا طرح پیشگیری از خودکشی در سراسر کشور اجرایی شود.
«آرزو ذکایی‌فر» مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی درباره اقدامات انجام شده در حوزه کاهش و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در محلات پرآسیب گفت: یکی از مهمترین اقدامات در حوزه برنامه‌ریزی و مداخلات به هنگام چه در سطح پیشگیری اولیه و چه در پیشگیری سطح دوم، داشتن یک تصویر واضح و روشن و قابل اتکا است از آنچه که در جامعه از آسیب‌های اجتماعی وجود دارد.
وی ادامه داد: بنابراین یکی از وظایف دبیرخانه رصد آسیب‌های اجتماعی رصد و دیده بانی مداوم آسیب‌های اجتماعی و بررسی روند تغییرات آسیب‌های اجتماعی و از همه مهمتر عوامل تاثیرگذار و تعیین کننده آسیب‌های اجتماعی در کشور است. بر همین اساس سالیانه در قالب پیمایش‌ها و مطالعات و همچنین در قالب ثبت داده‌های مستند سازمانی و همچنین داده‌های ثبت شده در سطح کشور، دبیرخانه اقدام کرده تا بتواند وضعیت آسیب‌های اجتماعی در کشور را بررسی کرده و بتواند مداخلات لازم را متناسب با آنچه که در حال اتفاق است به اولویت استان‌ها اجرا کند.
مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی خاطرنشان کرد: موضوعی که سازمان بهزیستی امسال درخصوص آن برنامه ریزی و هدف‌گذاری کرده، این است که اطلاعات آسیب‌ها را شهرستان به شهرستان احصاء و براساس آن دبیرخانه‌های استانی برنامه‌های مداخلات لازم را با مشارکت سایر دستگاه‌های متولی و مرتبط طراحی و اجرا کنند. آنچه که اولویت ما در آسیب‌های اجتماعی است و احصاء آسیب‌ها براساس آن صورت می‌گیرد، مواردی است که در قوانین بالادستی بر آن تاکید شده است مانند موارد طلاق، اعتیاد، خشونت‌های خانگی و موضوعاتی که مربوط به حوزه فرد و خانواده است مانند خودکشی. این موارد از جمله موضوعاتی است که سازمان بهزیستی سعی دارد به صورت مداوم ضمن رصد، برنامه عملیاتی مناسب و اثربخش در سطح پیشگیری و مداخلات داشته باشد.
ذکایی فر تصریح کرد: برهمین اساس نیز دبیرخانه‌های رصد استانی شکل گرفته و هر استان موظف به این شده که با همکاری مشارکت سایر نهادها و دستگاه‌ها که عضو این دبیرخانه استانی هستند در برروزسانی و تکمیل داده‌ها و اطلاعاتی که برای برنامه ریزی وجود دارد، اقدام کنند.
وی با بیان اینکه استانها تقریبا بین ۳ الی ۴ جلسه دبیرخانه رصد استانی را با حضور دستگاه‌های مرتبط تشکیل داده‌اند، گفت: شواهد نشان می‌دهد که دستگاه‌ها با سازمان بهزیستی همکاری لازم را دارند. در برخی از استان‌ها اولویت‌ها مشخص شده است. برخی از پروژه‌ها با توجه به اولویت‌های احصاء شده از حیث سطح‌بندی در گروه پروژه‌های پیشگیری سطح اول قرار می‌گیرند به عبارت دیگر در گروه آموزش و آگاه‌سازی یا برای جمعیت عمومی و یا در محلات و گروه‌های پرخطر صورت می‌گیرد. برخی از این پروژه‌ها نیز در سطح مداخلات است با توجه به وضعیت آسیب‌های اجتماعی در آن استان باید یک مداخله موثر برای کنترل و کاهش آن صورت بگیرد از جمله راه اندازی مراکز متناسب با ارائه خدمات روزانه و شبانه روزی برای افراد در معرض خطر و آسیب دیده اجتماعی و سایر اقداماتی که نیاز به مداخلات جدی برای کاهش آن آسیب در آن استان وجود دارد.
مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی درباره رصد آسیب‌های اجتماعی گفت: با توجه به اینکه یکی از مواردی که دبیرخانه رصد آسیب‌های اجتماعی به آن می‌پردازد، موضوع پیشگیری و مداخلات به هنگام هم در حوزه رصد و هم در حوزه پیشگیری و هم در حوزه مداخلات اورژانس اجتماعی موارد مربوط به خودکشی است که به طور مداوم با همکاری دستگاه‌هایی که در این موضوع مشارکت دارند، رصد این آسیب در حال انجام است.
ذکایی فر تصریح کرد: سازمان بهزیستی در حوزه پیشگیری و کنترل و کاهش موارد خودکشی اقداماتی را انجام داده است از جمله مهمترین اقداماتی که در این زمینه در سال گذشته صورت گرفته است، این بود که در ۱۰ استانی که اولویت مداخلات قرار داشتند مشخص شده و برنامه ویژه‌ای را در این ده استان در بین ۵ تا ۱۰ منطقه‌ای که بیشترین نیاز مداخله را داشتند با توجه به علل و موضوعات همه جانبه استان یک طرح جامع پیشگیری از خودکشی اجرا شده است که در این طرح از اساتید و خبرگان علمی و دانشگاهی هم در طراحی و هم در اجرا و هم در مداخله استفاده شده است. به عبارت دیگر یک کارگروه تخصصی در این استان‌ها شکل گرفته است که با بهره گیری از اساتید علمی و بخش‌های غیردولتی الگویی که در سال گذشته در ۱۰ استان پیاده شده است براساس نتایج این مداخلات موثر بوده است. یکی از برنامه‌های ما در سال جاری این است که طرح پیشگیری از خودکشی در تمامی استان‌ها باتوجه به وضعیت موضوع خودکشی را اجرا کنیم.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به برنامه‌های سازمان بهزیستی تصریح کرد: یکی دیگر از برنامه‌هایی که برای سازمان بهزیستی بسیار اهمیت دارد بحث آموزش و آگاه‌سازی و خود مراقبتی است. خود مراقبتی یکی از موضوعاتی است که در تمام دنیا اجرا می‌شود و شواهد نیز نشان داده است که خودمراقبتی بیشترین تاثیر را در کنترل کاهش و پیشگیری از بسیاری از آسیب‌ها دارد. در حوزه خودمراقبتی چند جنبه وجود دارد خودمراقبتی در حوزه‌های جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی است، بخشی از خودمراقبتی که مربوط به حوزه‌های روانی اجتماعی است از ماموریت‌ها و وظایف سازمان بهزیستی است.
مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی خاطرنشان کرد: در این زمینه با توجه به داده‌های رصد و موضوعاتی که در حوزه‌های آسیب‌های اجتماعی پیگیری و شناسایی می‌شود، نیاز بود که ما یک طرحی را در این زمینه با موضوع خودمراقبتی دختران و زنان تدوین و طراحی کنیم. حدود دو سال از اجرای این برنامه می‌گذرد در سال اول این برنامه در ۷ استان به صورت پایلوت و آزمایشی شده است در سال گذشته که دومین سال اجرای این برنامه بود در ۱۴ استان این برنامه اجرا شد.
ذکایی فر تاکید کرد: با توجه به مسائل و آسیب‌های اجتماعی هم از لحاظ سنی و هم از لحاظ جنسی نیاز است که ما این طرح و پروژه را در سراسر کشور اجرا کنیم. خوشبختانه نتایج ارزشیابی این طرح نشان داد که مداخلات پیشگیری در زمینه آموزش، آگاه‌سازی و تغییر نگرش و رفتار به ویژه در نوجوانان می‌تواند بسیار موثر باشد و در واقع این کار یک نوع سرمایه‌گذاری و یک نوع ذخیره منابع برای سال‌های آینده است.
وی ادامه داد: هر چه ما در این زمینه برنامه‌های آموزشی بگذاریم به همان اندازه و حتی چند برابر می‌توانیم از منابعی که باید برای مداخله آسیب‌های اجتماعی بگذاریم، بکاهیم و همچنین از بار و هزینه‌ای که آسیب‌های اجتماعی برای جامعه ایجاد می‌کند جلوگیری کنیم. بنابراین ما امسال طرح آگاه‌سازی را با موضوع خودمراقبتی دختران و زنان در سراسر کشور انشالله اجرا خواهیم کرد و هدف این است که از آسیب‌های اجتماعی پیشگیری کنیم.
مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی خاطرنشان کرد: در حوزه آسیب‌های اجتماعی و سایر برنامه‌هایی که ممکن است اولویت استان‌ها باشد برخی از موضوعات مانند کودک همسری با توجه به اینکه دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی برای سال جاری رویکرد خود را تغییر داده و براین اساس برنامه‌هایی را طراحی کرده که از ظرفیت استانی با مشارکت دستگاه‌ها و سایر بخش‌ها استفاده کنند و با استفاده از داده‌هایی که از سامانه رصد اجتماعی مستخرج شده، بتوانند الگوی بومی و منطقه‌ای را برای کنترل و کاهش و همچنین برنامه‌های منطقه‌ای را براساس وضعیت اجتماعی فرهنگی اقتصادی بومی و زیست بوم اجتماعی منطقه استان و محله اجرا کنند بنابراین درخصوص برخی اولویت‌ها و موضوعات، دبیرخانه استانی تصمیم می‌گیرند و پیشنهادات و فرآیند اجرایی خود را براساس دبیرخانه رصد منعکس کرده و کمیته ملی بعد از بررسی‌هایی که انجام می‌دهد پروژه را تایید کرده اعتبارات لازم را برای آن تخصیص داده و به استان اعلام می‌کند.
ذکایی فر تصریح کرد: امیدواریم با طراحی که امسال انجام داده‌ایم و موضوع زیست بوم اجتماعی را در کاهش آسیب‌های اجتماعی مد نظر قرارداده‌ایم، بتوانیم طرح‌های مبتنی بر شواهد و اثربخش‌تری را در حوزه کاهش و کنترل آسیب‌های اجتماعی انجام دهیم.