عشق‌ مجازی آمد ندارد!

بخش پایانی
تهیه و تنظیم: ساسان رعنایی
در شماره گذشته و بخش اول این گزارش، به اهمیت عصر دیجیتال و گرایش جوانان به فضای مجازی و نقش تعیین کننده آن حتی در انتخاب شریک زندگی پرداخته شد. در قسمت پیشین به نظرات والدین و واکنش آنها به رفتارهای فرزندشان در موضوع فضای مجازی و حواشی پیرامون آن اشاره شد. در ادامه نظرات کارشناسان اجتماعی و انتظامی هم ارایه شده که خواندن آن خارج از لطف نخواهد بود.
گسترش ارتباطات مجازی در سال‌های اخیر دوام و پایداری برخی ازدواج‌ها را با تهدید روبه‌رو کرده است، ازدواج‌های اینترنتی به دلیل مبتنی نبودن بر پایه‌های فرهنگی ارزش‌های جامعه و آشنا نبودن افراد با یکدیگر و ارزش‌های خانوادگی طرف مقابل به‌سرعت فرو می‌پاشد در این شیوه آشنایی به دلیل این‌که مواجهه فیزیکی به وجود نمی‌آید، افراد می‌توانند هویت کاذب برای خود دست‌وپا کنند و به‌ طرف مقابل اطلاعات غیر واقعی بدهند این امر نخستین حلقه زنجیر انحراف از اخلاقیات است که در آشنایی‌های اینترنتی رخ می‌دهد.
کارشناسان حوزه خانواده بر این باور هستند که در اینترنت بسیار آسان است که افراد را با خلق شخصیت‌های کاملا تخیلی فریب داد کاری که امکان آن در واقعیت بسیار مشکل‌تر است؛ بنابراین روابط اینترنتی در مقایسه با روابط واقعی و همراه با حضور جسمانی – روانی ضعیف و در عین‌ حال پیچیده است.
بیشتر کسانی که به ازدواج اینترنتی و آشنایی در فضای مجازی گرایش دارند، امکان برقراری ارتباط و تعامل با جنس مخالف را در فضاها و محیط‌های متعارف ندارند و در رویاها و آرزوهای غیرواقعی سیر می‌کنند در واقع افرادی به سمت ازدواج اینترنتی می‌روند که معاشرت‌های کمتری در دنیای واقعی داشته و واقعیت‌هایی را که می‌بینند مطابق میل آنها نیست، بنابراین در اینترنت به دنبال آرمان و آرزوهای خود هستند.
کارشناسان حوزه فضای مجازی نیز معتقد هستند، با نگاهی گذرا به دنیای اینترنت و تفحصی کوتاه در دنیای مجازی مشخص می‌شود در نگاه اول، اتکا به اینترنت و فضای مجازی آسان‌ترین راه همسریابی تلقی شود اما واقعیت آن است که فضای نامطمئن مجازی نمی‌تواند ملاک دقیق و خوبی برای یافتن شریک زندگی به‌ حساب آید زیرا بررسی‌ها نشان می‌دهد چون دوستی‌ها و آشنایی‌های اینترنتی تعهدی میان افراد به وجود نمی‌آورد، می‌تواند خیلی زود به جدایی منجر شود همچنین شناختی که از این طریق شکل می‌گیرد چندان کامل نیست چون ازدواج باید با آگاهی و درک عمیق صورت بگیرد.
تحقیقات نشان می‌دهد ازدواج‌های اینترنتی اگر هم اتفاق بیفتند از روی عقل و منطق نیستند و متأسفانه سوءاستفاده در این سایت‌ها بسیار زیاد است و بیشترین رابطه‌هایی که به شکلی در این سایت‌ها ایجاد می‌شود با اهداف جنسی است و اخلاق در بسیاری از موارد در این سایت‌ها زیر پا گذاشته می‌شود.
در این گزارش به نمونه ای از پرونده هایی که در زمینه در پلیس فتا تشکیل شده است، اشاره می شود:
دستگیری عامل تهدید و اخاذی از بانوان در شبکه های اجتماعی
سرهنگ علی اصغر افتخاری رئیس پلیس فتا استان هرمزگان از کشف یک فقره پرونده با موضوع تهدید و اخاذی خبر داد و گفت: متهم با شگرد پیشنهاد ازدواج اقدام به اخاذی کرده است. خانمی با ارائه مرجوعه قضائی به پلیس فتا استان مراجعه کرد و مدعی شد حدود سه ماه پیش از طریق شبکه اجتماعی اینستاگرام با شخصی ناشناس آشنا شده که متهم با شگردهای خاص مبالغی قابل توجهی وجه از وی دریافت کرده است، بر همین اساس موضوع برای پیگیری در دستور کار پلیس فتا استان قرار گرفت.
این مقام انتظامی اضافه کرد: متهم با وعده ازدواج و برنامه ریزی برای مراسم خواستگاری، به بهانه های خاص مبالغی قابل توجهی از شاکیه دریافت و بعد از مدتی تلفن های همراه خود را خاموش تا اینکه بعد از گذشت چند هفته با شاکیه تماس تلفنی و دلیل عدم حضورش را مشکلات خانوادگی عنوان و مجدداً از وی درخواست پول داشته است.
رئیس پلیس فتا هرمزگان با بیان اینکه با توجه به عدم واریز وجه توسط شاکیه، متهم وی را به انتشار تصاویر خصوصی در فضای مجازی و حتی ارسال آن ها برای خانواده‌اش تهدید کرده است، تصریح کرد : با اقدامات فنی و هماهنگی های قضایی سرانجام متهم در زمان حضور برای دریافت پول از شاکیه دستگیر و به پلیس فتا منتقل شد.
افتخاری افزود: با تحقیقات جامع و کامل از متهم و بررسی فنی تلفن همراه توقیفی از وی توسط کارشناسان اداره فنی و ادله دیجیتال این پلیس مشخص شد متهم با همین شگرد از ۴۲ خانم دیگر پس از دریافت تصاویر خصوصی از آنها اخاذی کرده است، متهم برای صدور کیفرخواست کیفری و شناسایی سایر شکات به دادسرا منتقل شد.
انتشار تصاویر شاکی در فضای مجازی به بهانه ازدواج
سرهنگ حشمت سلیمانی رئیس پلیس فتا استان فارس از دستگیری دو نفر از اتباع خارجی که با انتشار تصاویر خصوصی شاکی در شبکه اجتماعی واتساپ قصد اخاذی از او را داشتند، خبر داد.
وی در تشریح این خبر اظهار داشت: خانمی جوان با ارائه مرجوعه قضائی به پلیس فتا مراجعه و مدعی بود فردی ناشناس در فضای مجازی با انتشار تصاویر خصوصی وی در شبکه اجتماعی واتساپ قصد اخاذی به مبلغ ۵۰ میلیون ریال را دارد که رسیدگی به این پرونده ‌به‌ صورت ویژه در دستور کار کارشناسان پلیس ‌فتا قرار گرفت. کارشناسان پلیس فتا با اقدامات فنی و تخصصی موفق شدند هویت متهم و دوستش که از اتباع خارجی بودند را شناسایی و آنان را در یکی از محلات شیراز دستگیر کنند.
رئیس پلیس فتا فارس با بیان اینکه متهمان به بزه ارتکابی خود اقرار کردند، افزود: متهم اصلی به بهانه ازدواج تصاویر خصوصی شاکی را اخذ و با همکاری یکی از دوستانش اقدام به انتشار آنها در فضای مجازی کرده بود. برابر قانون هرگونه توهین، اهانت و یا پخش تصاویر شخصی افراد در فضای مجازی جرم محسوب شده و عواقب جبران ناپذیری برای فرد به همراه دارد، لذا رعایت اخلاق در فضای سایبر و به خصوص شبکه‌های اجتماعی امری مهم محسوب می شود.
جواب رد به خواستگار مزاحمت اینترنتی را در پی داشت
رئیس پلیس فتا اصفهان گفت: فردی که با ایجاد پروفایلی در یکی از شبکه اجتماعی موبایلی اقدام به انتشار تصاویر شخصی و خصوصی یکی از شهروندان کرده بود و موجبات هتک حیثیت و آبروریزی او را فراهم آورده بود، شناسایی و دستگیر شد. در پی شکایت خانمی جوان مبنی بر هتک حیثیت او در فضای مجازی بررسی پرونده در دستور کار این پلیس قرار گرفت.
سرهنگ سیدمرتضی مرتضوی عنوان کرد: شاکی در اظهارات خود عنوان داشت، فرد ناشناسی در یکی از شبکه اجتماعی اقدام به ایجاد پروفایلی به نام وی و قرار دادن تصاویر شخصی او به همراه مطالب کذب و توهین آمیز علیه او کرده است.
در تحقیقات صورت گرفته مشخص شد فردی اخیراً از شاکی خواستگاری کرده و به دلیل منفی بودن جواب وی او را چندین بار تهدید به انتشار تصاویرش کرده است. با اظهارات شاکی و جمع آوری ادله دیجیتالی لازم در این زمینه متهم ظرف ۲۴ ساعت دستگیر و در تحقیقات صورت گرفته عنوان کرد که با شاکی قرار گذاشته بودم که به خواستگاری وی بروم ولی او به یکباره از تصمیم خود منصرف و پیشنهاد ازدواج من را رد کرد و من به قصد انتقام جویی از او تصاویرش را با ایجاد پروفایلی به نام او در یکی از شبکه‌های اجتماعی مجازی منتشر کردم.
ازدواج به سبک مجازی دردسر آفرین شد
رئیس پلیس فتا استان زنجان از شناسایی و دستگیری عامل اخاذی و تهدید به انتشار تصاویر خصوصی شاکیه خبر دادو گفت: فضای مجازی بالاخص شبکه‌های اجتماعی محل مناسبی برای نگهداری اطلاعات خصوصی و ارسال آن به افراد غریبه نیست. در پی شکایت یکی از شهروندان زنجانی مبنی بر تهدید و اخاذی از طریق انتشار تصاویر خصوصی در فضای مجازی، مراتب به‌صورت ویژه در دستور کار کارشناسان پلیس فتا قرار گرفت. با اقدامات فنی و شیوه و شگردهای خاص پلیسی متهم به هویت معلوم در استان زنجان شناسایی و با هماهنگی مقام قضایی‌ در یک عملیات غافلگیرانه دستگیر و ابزارهای دخیل در ارتکاب جرم توقیف و به پلیس فتا انتقال داده شد.
سرهنگ محمدعلی آدینه‌لو گفت: در بازجویی‌های اولیه متهم منکر بزه ارتکابی می شد، ولی پس از روبه‌رو شدن با مستندات، ضمن اعتراف به جرم خود اظهار داشت از طریق شبکه تلگرام با شاکی پرونده آشنا شده و پس از جلب اعتماد وی به بهانه آشنایی و ازدواج، اقدام به دریافت تصاویر خصوصی کرده و با تهدید به انتشار این تصاویر، قصد اخاذی و برقراری ارتباطات نامتعارف را داشت که توسط پلیس فتا استان زنجان دستگیر شد.
هشدار پلیس فتا نسبت به دوستی و ازدواج های اینترنتی
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا به موضوع دوستی و ازدواج های اینترنتی اشاره کرد و گفت: این روزها به دلیل گستردگی شبکه‌های اجتماعی، شکل گیری روابط دوستانه در این فضا رو به افزایش است.
سرهنگ علی محمد رجبی افزود: روابط دوستی که در فضای مجازی شکل می‌گیرد، فرصت شناخت عمیق را به فرد نمی‌دهد، این نوع روابط در دنیای مجازی می‌تواند آسیب‌های جدی در پی داشته باشد؛ چراکه شبکه‌های اجتماعی فضای آزادی را در اختیار کاربر قرار داده و باعث ورود افراد به روابط نامتعارف شده که در مدت طولانی اثرات مخربی را متوجه فرد و خانواده‌اش می‌کند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا گفت: با توجه به این که فرصت شناخت عمیق از طرف مقابل در فضای مجازی امکان ندارد، پس بهتر است کاربران اطلاعات شخصی خود را افشا نکنند؛ چراکه ممکن است بعدها مورد سوءاستفاده قرار گیرد.
وی به پرونده‌هایی که در این خصوص در پلیس فتا تشکیل شده اشاره کرد و گفت: انتشار و اشتراک گذاری عکس‌ها و فیلم‌های خصوصی می‌تواند بعدها مورد سوءاستفاده مجرمان و کلاهبرداران سایبری قرار گیرد، بنابراین شهروندان دقت داشته باشند که به دوستی‌های مجازی اعتماد نکنند.