محمد حسين‌زاده
اين روزها شاهد اجراي نمایش شب طولانی یلدا، نوشته گیتا داودی و کارگرداني ناصر آویژه در تماشاخانه سنگلج هستيم. بازیگران این نمایش علی یعقوبزاده، عباس افشاریان و رها آویژه هستند. نمايشي كه در اين ايام و با اينكه كماكان وضعيت استقبال از آثار نمايشي چندان مناسب نيست، ولي توانسته مخاطب نسبتا خوبي را جذب كند. نمايشي كه به روابط بين انسان‌ها مي‌پردازد و اين جهت در اين ايام كرونايي، به شدت موردتوجه قرار دارد.
ناصر آویژه در گفتگو با دنياي جوانان درباره جذابیت‌های نمایشنامه شب طولانی یلدا به منظور اجرا گفت: این نمایشنامه سال ۱۳۸۳ نوشته و اجرای آن در جشنواره تئاتر بانوان نیز موفق به دریافت عناوین بسیاری شده بود. در آن زمان این نمایش را با بازی علی یعقوبزاده، عباس افشاریان و مریم سرمدی روی صحنه آوردم اما در اجرای جدید رها آویژه جایگزین خانم سرمدی شد. نمایشنامه را برای اجرای جدید بازنویسی کردیم و به لحاظ کارگردانی نیز تغییرات بسیاری داشته است. از جذابیت‌های انتخاب این نمایشنامه برایم این است که به نظرم داستان به خوبی و در عین سادگی و صمیمیت روایت می‌شود. ضمن اینکه این اثر به رابطه میان انسان‌ها می‌پردازد؛ انسان‌هایی که در ابتدا عاشق هستد اما در ادامه، روابط‌شان خدشه‌دار می‌شود. ما این موضوع را در بستر جنگ روایت می‌کنیم، مرد داستان رزمنده‌ای است که شاعر و هنرمند بوده و دچار اتفاقاتی می‌شود. رخدادهای داستان از ابتدا به صورت جریان سیال ذهن در ذهن مرد (منصور) مرور می‌شود. بر این اساس رابطه انسان‌ها در این نمایشنامه که تاریخ مصرف ندارد و همچنان با تماشاگر ارتباط برقرار می‌کند، بسیار برایم جذاب بود و این موضوع یکی از دلایلم برای اجرای این نمایش در سال ۱۴۰۰ است. ما انسان‌ها با پدید آمدن تمام وسایل ارتباطی پیشرفته و جذاب همچنان با یکدیگر دچار مسئله و مشکل هستیم و این موضوع دغدغه اولیه من به منظور اجرای این اثر بود.
اين كارگردان تئاتر در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود درباره اين نمايش و مسائلي كه در آن مورد بررسي قرار گرفته مي‌گويد: شب طولانی یلدا، ابعاد تصویری بسیاری دارد هرچند که داستان آن در فضای تاریک یک زیرزمین می‌گذرد اما طی روایت با اینکه دکور ثابت است ولی به مکان‌های بسیاری سفر می‌کنیم و مدام در حال رفت و آمد هستیم و این موضوع نیز برای من به عنوان کارگردان بسیار جذاب بود.
این کارگردان خلاصه داستان نمایش را اینگونه توضیح داد: منصور رزمنده‌ای است که همسر خود را به زیرزمین آورده و باهم خاطرات زندگی خود را مرور می‌کنند. دوستان رزمنده منصور شهید شده‌اند و او تنها بازمانده است و خود را جامانده می‌داند و …
ناصر آويژه ضمن اشاره به اینکه اتفاقات این نمایش در بحبوحه جنگ، حملات به شهرها و پذیرش قطعنامه و چند سال پس از آن می‌گذرد، یادآور شد: در این نمایش نامی از شهری که داستان در آن می‌گذرد برده نمی‌شود اما به نظر این شهر تهران می‌آید هرچند که مکان آن تفاوتی ندارد.
ناصر آویژه درباره سبک و فضای اجرایی نمایش شب طولانی یلدا اظهار کرد: نمایش با فضایی رئالیستی آغاز می‌شود اما در ادامه فضایی سورئال دارد. نور در این نمایش نقش عمده‌ای دارد به نوعی که به گفته دیگران یک کاراکتر در این نمایش محسوب می‌شود. از ديگر ويژگي‌هاي اين نمايش، متن خوب و بازیگرهای حرفه‌ای و پیشکسوت هستند كه از ویژگی‌ها و نقاط قوت نمایش شب طولانی یلدا به شمار مي‌روند که منجر به کارگردانی خوب این نمایش شده است و برایم رضایت‌بخش است.
اين هنرمند محبوب و دوست‌داشتني در پايان صحبت‌هايش درباره اجرای این نمایش در شرایط کنونی که کمتر دیده می‌شود که کارگردان‌ها و هنرمندان حرفه‌ای نمایشی را به صحنه آورند و طی این مدت جوان‌ترها چراغ تئاتر را روشن نگاه داشته‌اند، تصریح کرد: به نظرم هنرمندانی که طی مدت دو سال گذشته نمایشی را به صحنه نیاورده‌اند سختی‌های بسیاری متحمل و شاید به کار دیگری مشغول شده‌اند. در حقیقت خانه اول و آخر من تئاتر است و بسیار به این هنر علاقمند هستم. به اعتقاد من اجرا در این شرایط دشوار است اما باید با تمام سختی‌ها ادامه دهیم چرا که ممکن است این وضعیت مدت‌ها ادامه‌دار باشد و ما نباید بنشینیم و باید به حیات‌مان ادامه دهیم اما اکنون در حال یافتن مسیر به منظور ادامه هستیم تا راه بهتری بیابیم. در شرایط کنونی جذب مخاطب به دلیل شرایط اقتصادی جامعه و همچنین ترس تماشاگران به منظور حضور در سالن نمایش بسیار دشوار است و در مضیقه هستیم اما از اجرای نمایش پشیمان نیستیم.
