محمد حسين‌زاده
نرگس آبیار، فیلمساز برجسته سينماي كشور كه با ساخت آثاري شاخص و احتماعي كه البته برخي از آنها حال و هواي جنگ و سال‌هاي دفاع مقدس را در خود داشتند، به يك فيلمساز شاخص در عرصه بين‌الملل تبديل شده و حضور در جشنواره‌هاي خارجي باعث شده تا او بيش از پيش به چهره‌اي شناخته‌شده به عنوان يك فيلمساز زن ايراني تبديل شود. او روز گذشته در میزگرد روایت تجارب زنان از مناطق جنگی که در دانشگاه یورک کانادا برگزار شد، شرکت کرد. نرگس آبیار که تجربه ساخت چندین اثر سینمایی مرتبط با جنگ را در کارنامه خود دارد در این نشست گفت: داستان مادرانی که فرزندانشان هرگز از جنگ بازنگشته‌اند بین تمام تجربه‌های جنگی بشری مشترک است.
این میزگرد روز گذشته با عنوان تقویت همبستگی و با موضوع روایت تجارب زنان از مناطق جنگی با حضور جمعی از فعالان حوزه زنان از کشورهای عراق، افغانستان، سوریه، سومالی و بوسنی در دانشگاه یورک کانادا برگزار شد.
نرگس آبیار که به عنوان نماینده ایران در این میزگرد حضور داشت پیرامون موضوع جنگ و زنان در ۸سال دفاع مقدس عنوان کرد: جنگ ایران و عراق از طولانی‌ترین جنگ‌های ۱۰۰ سال اخیر دنیاست، ۸سال طول کشیده و نزدیک به ۲۰۰هزار نفر شهید و ۷۰۰ هزار نفر زخمی و ۴۰هزار اسیر برای ایران به جا گذاشته است. حقیقت این است که نتایج و تبعات هولناک جنگ حتی در این آمار و ارقامِ تکان‌دهنده هم نمی‌گنجد، در این ۸ سال هزاران مادر فرزندان خود را، هزاران زن همسرانشان را و هزاران دختر، پدران و برادران خود را از دست داده‌اند. این‌ها تنها گوشه‌ای از نتایج جنگی است که به کشور ما تحمیل شد، قطعا این جنگ در کشور عراق که در جبهه مقابل می‌جنگید نیز تبعات سنگینی به جا گذاشته است. به عنوان فیلمسازی که موضوع جنگ دغدغه‌ی همیشگی‌اش بوده است قصد خط کشی و مرز بندی ندارم، چرا که جنگ در هر نقطه‌ای از دنیا و از هر زاویه و نقطه نظری ناخوشایند و شنیع است، اما به عنوان شهروند سرزمینی که خود قربانی جنگ و تجاوز است و تجربه‌ی زیستی در طولانی‌ترین جنگ قرن گذشته را دارد، می‌خواهم بگویم بیش از اسرا و زخمی‌ها و حتی بیش از کشته شدگان، زنان قربانیان حقیقی جنگ هستند. تجربه‌ی جنگ برای زنان بیش از اینکه کمی و در نسبت با اعداد و ارقام باشد تجربه‌ای کیفی است.
این کارگردان و نویسنده شاخص سينماي كشور پیرامون نگاه زنانه به جنگ عنوان کرد: جنگ برای برخی زنان هنوز تمام نشده، بیش از سی سال از جنگ ایران می‌گذرد اما هنوز که هنوز است مادران زیادی چشم انتظار فرزندان خویش هستند، پسران جوانی که به جبهه‌ی جنگ عازم شده و رد و اثری از آنها باقی نمانده و پس از گذر سال‌ها هنوز خبری از آنها به دست نیامده که زنده‌اند یا کشته شده‌اند. این مادران در برزخ زندگی می‌کنند و از اسارت و زخمی شدن فرزندان خود بی‌اطلاع هستند. در شرایط جنگی روی دیگری از زندگی عیان می‌شود که در شرایط عادی کمتر به چشم می‌آید، از این جهت جنگ برای منِ فیلمساز همواره مایه‌ی درنگ و تفکر است و می‌خواهم در فیلم‌هایم آن را روایت کنم. جنگ ایران و عراق با توجه به مدت مدید و سال‌های طولانی آن هنوز قصه‌های نشنیده و داستان‌های ناگفته‌ی زیادی برای روایت دارد، این داستان‌ها به نوعی جهان شمول هستند و برای هر کشور و سرزمینی که جنگ را تجربه کرده باشد، ملموس و باور پذیر. داستان مادرانی که فرزندانشان هرگز از جنگ بازنگشته‌اند بین تمام تجربه‌های جنگی بشری مشترک است. زنان و مادران ایرانی از این قاعده مستثنا نیستند، مادرانی داریم که ۴ یا ۵ تن از پسران جوان خود را در جنگ از دست داده‌اند، زنانی که همسر از دست داده‌اند و فرزندان خود را به تنهایی بزرگ کرده‌اند، یا زنانی که در کنار جانبازان که دست یا پا و یا چشم و اعضای تن خود را از دست داده‌اند زندگی کرده‌اند و رنج و دشواری زیادی را به جان خریده‌اند و همچنان می‌خرند، شاید عمیق‌ترین رنج‌ها را زنانی متحمل شدند که همسرانشان از جانبازان اعصاب و روان‌اند، مردانی که در بمباران‌های شیمیایی دچار آسیب‌های عصبی و روانی شدید شده‌اند.
نرگس آبیار در پایان صحبت‌هاي خود در اين نشست بیان کرد: از جنگ و مشقات آن می‌توان ساعت‌ها حرف زد، کتاب‌ها نوشت و فیلم‌ها ساخت. فیلم ساختن تنها کار خوشایندی است که من توان انجام آن را دارم و با تمام وجود به آن مشتاقم، و بااینکه جنگ موقعیت‌های داستانی ناب و دراماتیکی برای فیلسماز فراهم می‌کند، با تمام وجود حاضرم از اشتیاقم به فیلمسازی بگذرم مشروط به اینکه در هیچ نقطه‌ای از جهان حتی یک گلوله به نیت جنگ شلیک نشود.
در این نشست علاوه بر نرگس آبیار، جمعی از فعالان حوزه زنان همچون الینا حیدری و اسماء فیضی از افغانستان، آدلا جوشیچ از بوسنی، خانیم رحیم لطیف و خواله موسی و فتین احمد جمیل از عراق، مانیا الندر از سوریه، میسون المصری از سوریه و ایستار احمد از سومالی حضور داشتند.
