تزریق واکسن یک مسئولیت اجتماعی و وظیفه همگانی است

خیز ششم کرونا که در هفته‌های اخیر به عنوان یک هشدار جدی توسط مسئولان کشور مطرح می‌شود، به گفته برخی متخصصان حوزه سلامت نتیجه بی‌توجهی به تزریق واکسن توسط بعضی از شهروندان است که با آگاهی‌بخشی عمومی رفع خواهد شد.
۱۸ مهر ماه بود که آمار جانباختگان کرونا پس از هفته‌ها روند کاهشی به روزانه زیر ۲۰۰ نفر رسیده بود و با عدد ۲۲۲ به بیش از ۲۰۰ نفر بازگشت دراین زمان بود که کارشناسان و مسئولان حوزه بهداشت و درمان کشور خبر از احتمال خیز موج ششم کرونا در پی کاهش دستورالعمل‌های بهداشتی دادند.
امری که در نهایت تعداد شهرهای قرمز در کشور را افزایش داد و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز شنبه هشتم آبان ماه اعلام کرد، در طول یک هفته ۶ شهر به مناطق قرمز ایران افزوده شده و اکنون ۲۲ شهرستان قرمز، ۱۱۴ شهرستان نارنجی، ۲۰۱ شهرستان زرد و ۱۱۱ شهرستان آبی است.
روندی که به گفته برخی متخصصان حوزه سلامت، در کنار بی‌توجهی به تزریق واکسن توسط بعضی از شهروندان قوت گرفته و تجارب پیک پنجم کرونا در کشور نشان می‌دهد، جز با رعایت دستورالعمل‌ها و دریافت این واکسن کنترل نمی‌شود.
محمدرضا رئوفی دکتری فیزیولوژی پزشکی در این باره گفت: یکی از عوامل اصلی شیوع کرونا و قرار گرفتن هر کشور در پیک کرونا عدم تزریق واکسن توسط برخی شهروندان است. این بیماری در سراسر جهان به صورت موج سینوسی افزایش و کاهش می‌یابد، بنابراین ممانعت برای دریافت واکسن در حقیقت ظلم به خود و دیگران است.
وی یادآور شد: عدم تزریق واکسن باعث چرخش این ویروس در کشور شده و واکسن‌گریزان باید بدانند که خودداری از تزریق واکسن سبب شیوع بیماری، ابتلاء دیگر شهروندان و گاه فوت برخی از بیماران خواهد شد و بنابراین دریافت واکسن به عنوان یک مسئولیت اجتماعی وظیفه همه هموطنان است.
به گفته این استاد علوم پزشکی، از منظر آماری نیز در برخی کشورها که واکسیناسیون گسترده انجام شده است، پیک کرونا و بیماری شهروندان به ویژه موارد بستری و فوت در اشخاص واکسن‌نزده رخ داده است.
وی افزود: به عنوان مثال، در آمریکا برخی ایالات نسبت به واکسن حالت تدافعی گرفته و در برابر تزریق مقاومت می‌کردند. این ایالات در دوران پیک بیماری، بیش از دیگر مناطق آلوده به کرونا شدند. در این ایالات همچنین ۵ تا ۱۰ درصد میزان بستری در آی سی یو و مرگ ومیر از واکسن‌زده‌ها و ۹۵ درصد از این موارد از واکسن‌نزده‌ها بوده است.
این دکتری فیزیولوژی پزشکی همچنین یادآور شد: همه اصول بهداشتی مقابله با کرونا حتی پس از تزریق دز سوم واکسن نیز باید تداوم یابد. این ویروس دائما جهش یافته و احتمال می‌رود برخی سویه‌ها به رغم تزریق واکسن بتوانند از سیستم ایمنی بدن فرار کنند.
وی ادامه داد: همه جهش‌های ویروس کرونا همچنین قابل شناسایی نبوده و انتظار می‌رود شماری از جهش‌ها در برخی کشورها معرفی نشوند، بنابراین رعایت ضوابط بهداشتی مقابله با کرونا پس از تزریق واکسن نیز در شرایط فعلی کشور باید ادامه داشته باشد. در واقع تزریق واکسن کرونا احتمال ابتلا به وضعیت شدید بیماری و مرگ ومیر را کاهش می‌دهد، اما به صفر نمی‌رساند.
موضوعی که از عوامل اصلی بی‌توجهی به واکسن در سراسر جهان عنوان می‌شود و برخی از گروه‌های جمعیتی را قانع می‌کند، از زیر بار این مسئولیت اجتماعی شانه خالی ‌کنند و به باور کارشناسان اجتماعی و روانشناختی مستلزم آگاهی‌بخشی در جامعه برای اقناع افکار عمومی است.
به گفته شماری از روانشناسان و تحلیلگران اجتماعی، رویارویی استدلال موافقان و مخالفان واکسن، نقشی به‌سزا در آگاهی‌بخشی جامعه و تشویق و ترغیب عمومی به مشارکت در این طرح سراسری ایفا می‌کند.
نرگس نوروزی، روانشناس بالینی و روان‌ درمانگر در این رابطه گفت: تشکیل میزگرد به منظور مواجهه مخالفان و موافقان واکسن و همچنین تقابل داده‌ها و استدلال‌های مورد نظر هر دو گروه می‌تواند آگاهی‌بخشی را در این زمینه تقویت و واکسن‌هراسی را در کشور کاهش دهد.
وی توضیح داد: یکی از علل اصلی واکسن‌گریزی، ترس و وحشت روانی ناشی از اطلاعات متناقض است. انتشار اخبار و اطلاعات ضد و نقیض در برخی شبکه‌های اجتماعی که فاقد پایه و اساس علمی است، می‌تواند بی‌اعتمادی به واکسن، نگرانی از عوارض و گاه تصور و ذهنیت مرگ را به دنبال داشته و سبب واکسن‌هراسی و واکسن‌گریزی در کشور شود.
نوروزی اضافه کرد: واکسن با مولفه سلامت مرتبط است و بر این اساس بی‌اعتمادی به واکسن در حقیقت ترس از «به خطر افتادن سلامتی و مرگ» بوده و می‌تواند بار روانی شدیدی را تحمیل کند، این امر باعث می‌شود که شخص رعایت پروتکل‌های بهداشتی را به تزریق واکسن ترجیح دهد.
این روانشناس بالینی ادامه داد: در واقع شخص بروز اشتباه در این پروسه را جبران‌ناپذیر قلمداد کرده و این امر واکسن‌گریزی را به همراه خواهد داشت.
وی تصریح کرد: برخی از شهروندان هم بدون درنظر گرفتن مشاهدات تجربی و تحقیقات پزشکی واکسن را دستآویزی برای کنترل انسان دانسته و معتقدند، سازندگان واکسن سلامت روان و جسم آدمی را از این طریق به دست می‌گیرند.
این روان درمانگر با اشاره به شماری از مراجعان به مراکز مشاوره در این رابطه اظهار داشت: برخی از بیماران اعتیاد به دلیل مصرف مواد دخانی و توهم‌زا از این دسته به شمار می‌روند.
نوروزی همچنین با اشاره به شماری از آسیب‌های روانی یادآور شد: برخی مخالفان واکسن هم به دلیل رفع نواقص و کمبودها، دیده و مطرح شدن در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی اقدام به ارائه مطالب غیرعلمی در خصوص عوارض واکسن کرونا کرده و واکسن‌هراسی را تشدید می‌کنند.
عبور امن از خیز ششم کرونا با تزریق واکسن
وی تاکید کرد: تزریق واکسن از سال‌ها پیش به طرق مختلف برای جلوگیری از بیماری مورد استفاده قرار می‌گرفت، به عنوان مثال، در دوران شیوع آبله برخی از زنان خمیر آبله ترکیده را با هدف پیشگیری از ابتلا تزریق می‌کردند. در واقع واکسیناسیون به روش سنتی از گذشته‌های دور وجود داشته و این اطلاعات باید از طریق گروه‌های موردپذیرش به مردم اطلاع داده شود.